W stadninach czasem można usłyszeć zdanie: „Uważaj, ten koń ma trudny charakter!”.
Często przypisujemy zwierzętom złośliwość, tchórzostwo… Czy one rzeczywiście zrzucają jeźdźców, tylko po to, żeby im dokuczyć? Nie. Tylko człowiek potrafi zaplanować z wyprzedzeniem i ocenić swoje postępowanie. Każdy koń jest jednak inny, ma własny, indywidualny charakter i temperament. To jak to w końcu z nimi jest?
CO KOŃ SOBIE MYŚLI…?
O tym możemy się dowiedzieć obserwując jego reakcje na różne zewnętrzne czynniki. Koń to zwierzę POBUDLIWE i WRAŻLIWE, szczególnie na zmiany w otaczającym świecie. Potrzebuje zatem poczucia bezpieczeństwa oraz towarzystwa. Nie ma nic gorszego niż samotny koń, nawet w najpiękniejszej marmurowej stajni!
RATUJ SIĘ!
Koń to „zwierzę uciekające”, w obliczu zagrożenia płoszy się i ucieka, zamiast stanąć do walki. Taka reakcja spowodowana jest działaniem wrodzonego INSTYNKTU.
Sprawia on, że większość reakcji polega na natychmiastowym działaniu, a nie na analizowaniu sytuacji i przemyślanej decyzji. To, co myśli przestraszony koń można przedstawić zdaniem: „WYSTRASZĘ SIĘ – UCIEKAM!”. Ta reakcja jest tak silna, że nie potrafi jej zatrzymać, biegnie na oślep, nie patrząc na nic, a nawet może stratować opiekuna! W jego głowie widnieje tylko jedna myśl: „ratuję swoje życie”.
Jeśli pracujesz z koniem, pamiętaj, że jego reakcje wynikają z połączenia dwóch mechanizmów: instynktu i doświadczeń z przeszłości. Znając jego historię i dawne doświadczenia, lepiej rozumiesz jego zachowanie. Jeśli poznasz przyczynę danego postępowania, możesz spróbować nauczyć konia dobrych nawyków i walczyć z tymi złymi.
TAKI JUŻ JESTEM!
Temperament to zespół stałych cech psychicznych danego osobnika. Są one dziedziczne i wrodzone. Temperament danego konia NIE ZMIENIA SIĘ, ponieważ praktycznie w ogóle nie ulega wpływom środowiska. Sprzężony jest silnie z procesami fizjologicznymi (na przykład niski próg reakcji nerwowej na bodźce).
Trzy najważniejsze typy temperamentu u koni:
- żywy, ale zrównoważony,
- nerwowy, którym ciężko jest kierować,
- flegmatyczny, bardzo spokojny.
Czy można określić temperament swojego konia? Wystarczy odpowiedzieć na pytanie „JAK?”:
Jak szybko Twój koń reaguje na różne sytuacje? Jak mocno potrafi się wystraszyć? Jak silnie odczuwa niepokój stada?
Im więcej określeń typu „szybko”, „mocno”, „dynamicznie”, tym większe prawdopodobieństwo, że Twój koń ma temperament nerwowy. Im więcej opisów spokojnych reakcji, tym bliżej mu do konia flegmatycznego.
ZMIEŃ MÓJ CHARAKTER!
Charakter podlega wpływom WARUNKÓW ZEWNĘTRZNYCH, takim jak wychowanie, dawne doświadczenia, otoczenie. Cechy charakteru mogą ulec zmianie. Koń pogodny i łatwo współpracujący może w wyniku złych doświadczeń lub strachu przed jakimś obiektem przestać brać udział w ćwiczeniach. Nawet, jeśli ma spokojny temperament, mogą się u niego wykształcić złe nawyki. Zazwyczaj tak się dzieje w wyniku niewłaściwego postępowania ze zwierzęciem. Jeśli nie zapewnimy koniowi podstawowego poczucia bezpieczeństwa, będzie miał charakter nerwowy i bojaźliwy.
Jak sprawdzić jaki charakter ma Twój koń? Najpierw musisz ZAOBSERWOWAĆ co robi w różnych sytuacjach.
Jak się zachowuje, gdy wchodzisz do stajni lub do boksu? Jak reaguje na innych w trakcie posiłku? Co robi, gdy wszystkie inne konie uciekają?
Więcej odpowiedzi określających spokojne zachowanie konia oznacza, że Twoje zwierzę ma ŁATWIEJSZY w kontakcie charakter. Niestety, im więcej cech mówiących o niepokoju, agresji, tym WIĘCEJ PRACY przed Tobą!
ZROZUM MNIE!
Warto skupić się na obserwacji konia, na którym jeździsz. Spróbuj podpatrzeć jak reaguje na Twoje polecenia oraz na bodźce zewnętrzne. Jeśli określisz jego temperament i charakter, przekonasz się, że o wiele łatwiej będzie Ci z nim pracować. Powodzenia!
